Trichotillomanie is een psychische aandoening die in de DSM-5 is ingedeeld bij de “Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen“.[1] In de DSM-IV was deze aandoening ingedeeld bij de stoornissen in de impulsbeheersing. Wie aan deze aandoening lijdt, heeft een overmatige aandrang om zijn haren uit te trekken, zowel hoofdhaar, wimpers en wenkbrauwen als haar op andere delen van het lichaam. De naam is afgeleid van het Griekse “trich-” (haar), “till(ein)” (trekken), en “mania” (waanzin, gekheid).
Door het uittrekken van de haren ontstaan kale plekken, wat schaamte of frustratie kan opleveren, maar verder leiden TTM-lijders een normaal leven. Sommige psychiaters zien trichotillomanie als een vorm van de obsessieve-compulsieve stoornis, terwijl anderen het niet als een aandoening zien, maar als een tamelijk onschuldige gedragsvorm, te vergelijken met nagelbijten. Feit is in ieder geval dat bij TTM-lijders niet meer persoonlijkheidsstoornissen voorkomen dan bij anderen.
Een verschijnsel dat zich soms bij trichotillomanie voordoet is trichofagie, waarbij de persoon aan de haren zuigt of ze opeet. In uitzonderlijke gevallen kan een gevormde haarbal tot maagproblemen leiden.
Dit deed ik een tijd zo rond mijn 16e, waarbij ik inderdaad ook de haren opat. Ik doe het nog steeds met oorhaartjes en neushaartjes.
Dermatillomanie is een stoornis in de impulscontrole. Bij deze stoornissen staat drang centraal, wat betekent dat er plezier aan de handeling wordt beleefd. Dit in tegenstelling tot dwangstoornissen, waarbij het gedrag de functie heeft angst te verminderen. Mensen met dermatillomanie krabben en pulken tot bloedens toe aan wondjes, moedervlekken, puistjes en andere oneffenheden aan de huid. Er ontstaan vaak wondjes of zelfs infecties en permanente beschadiging en verminking van de huid.
Het kan opgeroepen worden door stress en zeker verergeren door stress. Soms gaat het ook samen met een depressie of angststoornis. Meestal is het echter een onbewuste gewoonte die voorkomt tijdens rustige momenten. Als er wordt gekrabd of gepulkt dan wordt dat vaak omschreven als een gevoel van opluchting en rust. Er wordt ook gedacht dat er endorfinen (natuurlijke aan morfine verwante stoffen) vrijkomen tijdens het krabben en pulken. Dit heeft een pijnstillende en euforiserende werking, wat het gevoel van rust en opluchting kan verklaren. Trichotillomanie is een verwante stoornis waarbij mensen voortdurend met hun haar spelen of haar uittrekken.
Dit doe ik nog steeds, en als het met mijn nagels niet lukt, dan gebruik ik een paperclip, of een spijker, of de punt van een mes. Ook knip ik wel eens wat weg met een nagelknipper. Soms plak ik pleisters om te voorkomen dat ik dit doe of om ermee te kunnen stoppen, andere keren ga ik door tot ik de pleisters nodig heb vanwege het bloed en om de wondjes aan het zicht te onttrekken. Meestal moeten mijn vingers het ontgelden, maar soms ook andere plekken. Vooral op mijn schouders heb ik littekens. Vaak leidt het ook tot ontstekingen.